Er is veel vraag naar soja en ongeveer 75 procent van de wereldwijde sojaproductie wordt gebruikt als veevoer. De soja bestemd voor veevoer is voornamelijk afkomstig uit Brazilië, Argentinië en de Verenigde Staten. De sojaproductie in Zuid-Amerika gaat gepaard met grootschalige ontbossing en heeft grote negatieve gevolgen voor dieren, lokale gemeenschappen en het klimaat. Supermarkten nemen maatregelen om ontbossing voor de sojaproductie te voorkomen.
| Supermarkt | Ontbossingsvrije soja in veevoer | Doelstelling 2025: ontbossingsvrije soja met cut-off date 30 december 2020 | Ontbossingsvrije soja in inkoopvoorwaarden voor huismerkleveranciers | Eisen traceerbare soja aan huismerkleveranciers | Lidmaatschap RTRS |
|---|---|---|---|---|---|
| Albert Heijn | 100%1 | ✅ | ✅ | ✅ | ✅2 |
| ALDI | ≥ 80% < 100% | ✅ | ❌ | ❌ | ✅ |
| Boon3 | ≥ 80% < 100% | ✅ | ✅ | ✅ | ✅ |
| DekaMarkt3 | ≥ 80% < 100% | ✅ | ✅ | ✅ | ✅ |
| Dirk3 | ≥ 80% < 100% | ✅ | ✅ | ✅ | ✅ |
| Ekoplaza4 | 100% | ✅ | ✅ | ✅ | ❌ |
| Hoogvliet3 | ≥ 80% < 100% | ✅ | ✅ | ✅ | ✅ |
| Jumbo | 100% | ✅ | ✅ | ✅ | ✅ |
| Lidl | 100% | ✅ | ✅ | ✅ | ✅ |
| Nettorama3 | ≥ 80% < 100% | ✅ | ✅ | ✅ | ✅ |
| Odin | n.b. | n.b. | n.b. | n.b. | n.b. |
| Picnic | n.b. | n.b. | n.b. | n.b. | n.b. |
| Plus3 | ≥ 80% < 100% | ✅ | ✅ | ✅ | ✅ |
| Poiesz3 | ≥ 80% < 100% | ✅ | ✅ | ✅ | ✅ |
| Spar3 | ≥ 80% < 100% | ✅ | ✅ | ✅ | ✅ |
| Vomar3 | ✅ | ✅ | ✅ | ✅ |
Bron: Data supermarkten 2023, 2024
n.b. : niet bekend
1 Voor alle soja afkomstig uit risicolanden voor ontbossing en landconversie, die niet segregated of mass balance is, worden credits ingekocht
2 RTRS lidmaatschap loopt via moederbedrijf Ahold Delhaize. 100% van soja afkomstig uit risicolanden voor ontbossing en landconversie is minimaal gedekt door RTRS Credits
3 Voor de producten die worden ingekocht via Superunie geldt dat de afspraken gezamenlijk gemaakt zijn via lidmaatschap van de inkooporganisatie Superunie. Het percentage ontbossingsvrije soja in veevoer is berekend op basis van sectorgegevens veevoederindustrie en gegevens over directe stromen soja. De gegevens gelden voor de totale gezamenlijke inkoop van de leden van de inkooporganisatie Superunie
4 Door te kiezen voor biologisch wordt het risico op ontbossing door sojaproductie voor veevoer beperkt doordat minimaal 60% van het veevoer uit de regio (EU) moet komen. Om die reden is Ekoplaza geen lid van de RTRS
Er wordt onderscheid gemaakt in sub-indicatoren die gaan over maatregelen en sub-indicatoren die gaan over een resultaat. Lidmaatschap van RTRS, het hanteren van ontbossingsvrije inkoopvoorwaarden en stellen van eisen voor traceerbare soja aan huismerkleveranciers zijn maatregelen die supermarkten kunnen nemen om ontbossing voor de productie van soja te voorkomen. Het percentage van gecertificeerde soja in huismerkproducten heeft betrekking op een resultaat.
Het belangrijkste internationale samenwerkingsverband voor de verduurzaming van soja is de Round Table on Responsible Soy Association (RTRS)(externe link). De RTRS is een non-profitorganisatie die als doel heeft de sojaproductie en -handel te verduurzamen.
Er is ook nieuwe Europese ontbossingsverordening aanstaande: de European Deforestation Regulation(externe link). Deze verordening heeft als doel klimaatverandering door ontbossing en bosdegradatie tegen te gaan en richt zich op de handel in hout, rundvlees, cacao, koffie, palmolie, rubber, soja en afgeleide producten. De ontbossingsverordening is een jaar uitgesteld en treedt in werking op 30 december 2025.
De meeste deelnemende supermarkten zijn lid van de RTRS en garanderen dat bij de productie van hun vlees minimaal 80% ontbossingsvrije soja in veevoer gebruikt. Ekoplaza is geen lid van de RTRS omdat zij hier geen aanleiding toe ziet. Ekoplaza kiest voor een biologisch assortiment waarvoor minimaal 60% van het veevoer uit de regio (EU) moet komen. Dit beperkt het risico op ontbossing voor de sojaproductie voor veevoer, maar geeft geen volledige garantie. Ekoplaza geeft aan dat zij werkt met leveranciers die nagenoeg geen gebruikmaken van veevoer buiten de regio (EU) en een beleid heeft om het risico op ontbossing tot een minimum te beperken. Traceerbaarheid wordt gewaarborgd door het biologische keurmerk. Voor alle Superunieleden geldt dat de afspraken voor de producten die worden ingekocht via Superunie gezamenlijk worden gemaakt via de inkooporganisatie. Superunie stelt eisen ten aanzien van ontbossingsvrije inkoopvoorwaarden en traceerbare soja aan al haar leveranciers. Albert Heijn, Jumbo en Lidl doen dat ook voor hun huismerkleveranciers. ALDI stelt deze eisen niet.
Voor Picnic en Odin is de informatie over maatregelen en resultaten ten aanzien van ontbossing door soja niet beschikbaar.
